Białystok pod zaborami
Z rokiem 1794 kończy się okres beztroskiej świetności rezydencji Branickich, rozpoczyna się kronika m. Białegostoku.
W sąsiedztwie pałacu, skupiającego wszelkie przejawy życia kulturalnego, politycznego i gospodarczego całego Podlasia z dawien dawna powstało ruchliwe miasteczko. Nadane w roku 1723 magdeburskie prawa wzmogły rozwój miasta Białegostoku.
Tymczasem na Rzeczpospolitą polską spadły trzy kolejne ciosy, przekreślające na półtora wieku jej niepodległość, miano' Jak' wicie rozbiory w latach 1772, 1793 i 1795. Białystok brał w akcji ratowania Polski wspomagając rekrutem i pieniędzmi Tadeusza Kościuszkę w jego walce z podłymi trójzaborcami.
Na mocy ostatniego rozbioru Polski (1795 r.) Białystok przypadł w udziale Prusom wraz z około tysiąca mil kwadratowych przestrzeni i miljonem ludności. Spadkobiercy Branickiego Potoccy, sprzedali Białystok królowi pruskiemu Fryderykowi I za 270.970 talarów z tem zastrzeżeniem, iż winny być zachowane prawa dożywocia wdowy po Branickim.
Pod zaborem pruskim Białystok znajduje się w ciągu 12 lat.W r. 1807 Prusy zostały pobite na głowę przez Cesarza, Francji Napoleona Bonaparte, tracąc szereg tu i owdzie zagrabionych prowincji. Z prowincji tych Napoleon utworzył Księstwo Warszawskie _ zapowiedź Wskrzeszenia Wolnej Polski. Niestety jednak Białystok nie został włączony do terenów szczupłego Księstwa Warszawskiego, zmienił tylko zabór pruski na rosyjski. W r. 1807 W Tylży zawarty został pokój na mocy którego Białystok oddano pod gorsze jeszcze, bo barbarzyńskie nie kulturalne rządy moskíewskie. Przejął obwód biało' stocki od Prus senator rosyjski Tejls. Na wniosek tegoż Tejlsa W r. 1808 obwód białostocki podzielono na 4 powiaty: Białostocki, Bielski, Sokólski i Drohiczyński. Granice obwodu były: na północy i na zachodzie Księstwo Warszawskie, na południu Galicja i na wschodzie Ziemia Grodzieńska.
Białystok stał się miastem obwodowym. Rządy sprawował prezydent wiceprezydent i siedmiu członków, którzy tworzyli radę obwodową. Przy wymiarze sprawiedliwości na razie zachowano ustawodawstwo Wielkiego Księstwa Litewskiego. Do zarządu miastem powołano radę miejską. Po przyłączeniu obwodu białostockiego do Rosji, cesarz Aleksander I odkupił od króla pruskíego; płacąc za same meble tylko i oranżerie 200.285 rubli--F sumę, jak na owe czasy znaczną.
Obwód białostocki przyłączony do Rosji liczył ogółem 200.000 mieszkańców, w tem Białystok _ 6.000. Pewien procent ludności tej stanowili przybysze koloniści niemieccy i żydzi, którzy w Polsce jeszcze od czasów króla Kazimierza Wielkiego, znajdowali opiekę prawną i szereg przywilejów, a już nikły odsetek stanowili prawosławni. Ludność pod zaborami ani przez chwilę nie mogła się pogodzić z niewolą.
(opr na podst. Białystok ilustrowany)
W sąsiedztwie pałacu, skupiającego wszelkie przejawy życia kulturalnego, politycznego i gospodarczego całego Podlasia z dawien dawna powstało ruchliwe miasteczko. Nadane w roku 1723 magdeburskie prawa wzmogły rozwój miasta Białegostoku.
Tymczasem na Rzeczpospolitą polską spadły trzy kolejne ciosy, przekreślające na półtora wieku jej niepodległość, miano' Jak' wicie rozbiory w latach 1772, 1793 i 1795. Białystok brał w akcji ratowania Polski wspomagając rekrutem i pieniędzmi Tadeusza Kościuszkę w jego walce z podłymi trójzaborcami.
Na mocy ostatniego rozbioru Polski (1795 r.) Białystok przypadł w udziale Prusom wraz z około tysiąca mil kwadratowych przestrzeni i miljonem ludności. Spadkobiercy Branickiego Potoccy, sprzedali Białystok królowi pruskiemu Fryderykowi I za 270.970 talarów z tem zastrzeżeniem, iż winny być zachowane prawa dożywocia wdowy po Branickim.
Pod zaborem pruskim Białystok znajduje się w ciągu 12 lat.W r. 1807 Prusy zostały pobite na głowę przez Cesarza, Francji Napoleona Bonaparte, tracąc szereg tu i owdzie zagrabionych prowincji. Z prowincji tych Napoleon utworzył Księstwo Warszawskie _ zapowiedź Wskrzeszenia Wolnej Polski. Niestety jednak Białystok nie został włączony do terenów szczupłego Księstwa Warszawskiego, zmienił tylko zabór pruski na rosyjski. W r. 1807 W Tylży zawarty został pokój na mocy którego Białystok oddano pod gorsze jeszcze, bo barbarzyńskie nie kulturalne rządy moskíewskie. Przejął obwód biało' stocki od Prus senator rosyjski Tejls. Na wniosek tegoż Tejlsa W r. 1808 obwód białostocki podzielono na 4 powiaty: Białostocki, Bielski, Sokólski i Drohiczyński. Granice obwodu były: na północy i na zachodzie Księstwo Warszawskie, na południu Galicja i na wschodzie Ziemia Grodzieńska.
Białystok stał się miastem obwodowym. Rządy sprawował prezydent wiceprezydent i siedmiu członków, którzy tworzyli radę obwodową. Przy wymiarze sprawiedliwości na razie zachowano ustawodawstwo Wielkiego Księstwa Litewskiego. Do zarządu miastem powołano radę miejską. Po przyłączeniu obwodu białostockiego do Rosji, cesarz Aleksander I odkupił od króla pruskíego; płacąc za same meble tylko i oranżerie 200.285 rubli--F sumę, jak na owe czasy znaczną.
Obwód białostocki przyłączony do Rosji liczył ogółem 200.000 mieszkańców, w tem Białystok _ 6.000. Pewien procent ludności tej stanowili przybysze koloniści niemieccy i żydzi, którzy w Polsce jeszcze od czasów króla Kazimierza Wielkiego, znajdowali opiekę prawną i szereg przywilejów, a już nikły odsetek stanowili prawosławni. Ludność pod zaborami ani przez chwilę nie mogła się pogodzić z niewolą.
(opr na podst. Białystok ilustrowany)